Alles wat we weten en vermoeden bepaalt ons innerlijk kompas. We kunnen overtuigd zijn met weinig kennis van zaken. Mooi eigenlijk, hoe snel we tevreden kunnen zijn. Wanneer we  erachter komen dat de wereld nog meer relevante feiten bergt, of dat een andere invalshoek belangrijk is, wisselen we van mening. Een pracht vaardigheid.

Maar goed, hoeveel waarde hecht je dus aan je mening? Vooral in contact met anderen is het regelmatig een breinbreker hoeveel ruimte passend is. Wanneer het tijd is om uit te spreken, terug te trekken, neutraal te hummen of wat te blaten. We koersen op onze meningen als moreel kompas, en gebruiken ze ook als metaaldetector om door mijnenvelden te laveren.

We zijn allen meesters in het rationaliserenvan onze eigen mening. De manier waarop we naar dingen kijken is het beste dat we hebben en tegelijk iets om regelmatig te bevragen. Of te laten bevragen.

Want wat als dat wat je met toewijding doet, niet echt helpt? Daar lopen we allemaal eens tegenaan. Maar beter niet alleen. Kom vertellen, kom vragen, kom gewoon. Individueel of met de betrokken mensen. Vanwege werk of privé. Dan sorteren we samen de parels en de zwijnen.

In teams en organisaties bezigen we wat taal die vooral daar voorkomt. Wat betekent bijvoorbeeld het Goede Gesprek? Dat je welwillend naar elkaar bent? Of is dat groupthink?

Waar het bij verschillende standpunten in een overleg om gaat is om onnadenkende conclusies te voorkomen. Om helder te krijgen welke aannames en argumenten bij iedere positie horen. De argumenten in proportie te zetten. Verborgen onnadenkendheid te ontdekken. Niet altijd om het eens te worden.

Voor een besluit wil je de wijsheid van verschillende standpunten kennen, wegen, eventueel combineren. En als er geen wijsheid zit in een standpunt, maar welbegrepen eigenbelang, dan is dat ook prima. En ondergeschikt aan de gezamenlijke taak.

Dat is een goed gesprek. Het is even oefenen, maar het kan op veel plekken in de organisatie van pas komen.

Werkwijzen zijn er vele. Ik leerde op diverse manieren over reflecteren, interactie, weerstand, groepsdenken en groepsdynamiek, goede gesprekken en doordachte besluiten*. Prachtig natuurlijk. Of het nu tot stand komt door een wonderlijk goed model of de menselijke maat. Er is voor ieder en elke groep voldoende dat werkt. Als zaken die moeilijk besproken worden voldoende en niet teveel aandacht krijgen, dan is mijn werk goed gegaan.
De aanpak kan verschillen. Maar met een aanpak komen er steevast

ontknopingen in levens-issues, relatiegedoe, teamproblemen, organisatieknelpunten, die kloppen. Ze kloppen zelfs zodanig, dat we niet snappen dat we er niet eerder opkwamen. Maar zo ontwikkelt het dus, met puzzelende aandacht.
Mijn zoekstrategieën zijn mijn zorg en dienen om mee te kijken met organiek en persoonlijk gedoe. De uitkomsten ontstaan door de combinatie van aanpak en aandacht.  Gezamenlijk kijken naar complexiteit wordt zo een geslaagde sudoku. Met waarde.

Natuurlijk is er het traject van mijn eigen leven. De tegenslagen, bij mij vooral in gezondheid, die me leerden dat ik veerkracht vinden kan. Het buitenlandleven dat me liet wennen aan onzekerheid als dagelijkse kost. En ik heb een ingebouwde ijver die me steeds doet doorstuderen omdat ik hoop dat het nog beter kan. Eigenlijk werk ik helemaal niet zoveel.

Vroeger wel. Toen werkte ik aan alle boeiende klussen die ik tegenkwam. Veel vlieguren en ik geniet er nog van na. Van de gloriejaren bij Insead en Harvard en die heel mooie plekken

waar ik werken mocht met overgemotiveerde deelnemers die Erg Goede Belangrijke dingen gingen doen in de wereld. Ik vertrouw daarop.

Ik hoop zelf ook zo nu en dan iets goeds of belangrijks te doen. Ik geniet nog altijd van mijn laptop en telefoon. Maar ook steeds hartgrondiger van tijd aan zee, van heerlijke dingen koken, van praten met fijne mensen omdat we elkaar graag mogen, van harte ja zeggen en nee zeggen. Het blijkt een leven op zich, waar mijn werk in bloeit zolang ik bedenk te genieten van genoeg.